วันสันติภาพไทย

วันที่ 16 สิงหาคม ของทุกปี ถือเป็น วันสันติภาพไทย คำว่า สันติภาพ หมายถึง  สภาวะแห่งความสันติหรือไม่มีการโต้เถียงรุนแรง หรืออาจหมายถึง สถานะแห่งความเงียบหรือความสุข หรือใช้อธิบายความสัมพันธ์ของผู้คนที่มีความเคารพ ความยุติธรรมและความหวังดี โดยความหมายอาจจะไม่เหมือนกันในแต่ละภูมิภาค แต่ละประเทศ วัฒนธรรม ศาสนา และสาขาวิชาที่เรียนด้วย

• วันแมวโลก

วันสันติภาพไทย

16 สิงหาคม ของทุกปี จัดตั้งขึ้นเพื่อรำลึกถึง ความดีงาม คุณูปการต่าง ๆ ของ ขบวนการเสรีไทย ขบวนการของคนไทย ที่ถูกจัดตั้งขึ้น

เพื่อช่วยประเทศชาติให้ผ่านวิกฤติ ทำให้ถูกจารึกไว้ในประวัติศาสตร์ไทย เพราะเป็นหน้าที่อันงดงาม ทำให้เด็กไทยรุ่นหลัง ได้รู้ถึง

อุดมการณ์อันดีงาม ของการต่อต้านสงครามและการรุกรานทุกรูปแบบ การต่อสู้เพื่อรักษาเอกราชอธิปไตยอย่างไม่ยอมจำนน

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี ได้มีพระราชดำรัสไว้ในงาน 50 ปี วันสันติภาพไทย วันที่ 16 สิงหาคม 2538 ว่า

“…สันติภาพ มิได้หมายความถึงการสงบนิ่งไม่กระทำการใดๆ เลย หากเป็นปฏิบัติการแห่งความรัก ความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์ สรรพสัตว์ และสิ่งแวดล้อมทั้งมวล ภารกิจเพื่อสันติภาพจึงเป็นภารกิจที่ยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติซึ่งจะบรรลุผลสำเร็จได้ มิใช่ด้วยการเรียกร้องที่จะได้รับ หากอยู่ที่การลงมือเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของมหาชน…”

ขบวนการเสรีไทย

ขบวนการเสรีไทย ได้เกิดขึ้น ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นองค์การลับสุดยอด เค้าเรียกว่าองค์การลับใต้ดิน ก่อตั้งโดย

กลุ่มคนไทยที่รักประเทศชาติ เพื่อป้องกันไม่ให้เอกราชาอธิปไตยของไทยสูญสิ้น โดยหัวหน้าขบวนการคือ นายปรีดี พนมยงค์

ร่วมพลังกับบรรดาคนไทย ผู้ซึ่งทำให้ประเทศไทยไม่ตกเป็นผู้แพ้สงครามร่วมกับฝ่ายอักษะ กองทัพไทยไม่ต้องวางอาวุธ และไม่ถูกยึดครอง

ไม่ต้องได้รับผลกระทบจากการที่กองทัพญี่ปุ่นนั้นมายึดครองประเทศไทยด้วย ในสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพาจริง ๆ แล้วครั้งนั้นเราก็ไม่ได้อยากให้

ญี่ปุ่นมาตั้งฐานทัพอะไรใด ๆ หรอก เพียงแต่กำลังของเราไม่อาจจะต้านทานได้ รัฐบาลไทยในสมัยนั้น จำเป็นต้องเออออห่อหมก ให้กองทัพญี่ปุ่นเข้ามาก่อน

ตอนนั้นญี่ปุ่นค่อย ๆ ไปยึดดินแดนข้าง ๆ ประเทศเรา ที่เป็นของอังกฤษปกครองอยู่ โดยญี่ปุ่นได้เปรียบในการรบ ยึดสารพัดประเทศ

ที่อยู่ในภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ได้ซะเป็นส่วนใหญ่ ระหว่างไปยึดเมืองข้าง ๆ ญี่ปุ่นร้องขอ ให้ประเทศไทยร่วมมือในเรื่องต่าง ๆ มากมาย

รัฐบาลไทยในตอนนั้น เห็นว่าไม่อาจจะต่อต้านการยึดครองของญี่ปุ่นได้ หลังจากบุกขึ้นเข้าได้มาได้ 13 วัน ญี่ปุ่นให้เราลงนามกติกาสัญญา

เป็นพันธมิตรกันเถอะ ไม่ว่าจะเรื่องการเมือง ทหาร หรือแม้กระทั่งเรื่องเศรษฐกิจ มันหลีกเลี่ยงไม่ได้เลยที่เราต้องตามน้ำไป

ทำให้ประเทศไทยได้ลงนามประกาศสงครามกับอังกฤษ และสหรัฐอเมริการ นั่นคือ ไทยได้เข้าร่วมกับญี่ปุ่นอย่างเต็มตัว ไม่ว่าจะเป็นทางนิตินัยหรือพฤตินัย

ทำให้ขนวนการเสรีไทย ถือกำเนิดขึ้น พร้อมรีบเคลื่อนไหวอย่างด่วน เพื่อทำความเข้าใจกับฝ่ายสัมพันธมิตร จีน สหรัฐอเมริกา และประเทศอื่น ๆ ว่า

อันตัวประเทศไทยนั้น ไม่ได้เห็นดี เห็นงาม เห็นชอบ ที่อยากจะร่วมทำสงครามกับประเทศญี่ปุ่น พร้อมทั้งจะร่วมต่อต้านญี่ปุ่น ให้สะดุดและติดขัด

ปฏิบัติการใด ๆ จะได้ไม่ราบรื่นด้วยทุกวิถีทาง ซึ่งตลอด 3 ปีครึ่งในการทำสงครามมหาเอเชียบูรพา เสรีไทยได้ทำตามเจตนารมณ์

ขัดขวางญี่ปุ่นทุกทาง แม้กระทั่งต้องเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ความสุขุม ความรอบคอบและเฉียบขาดในการตัดสินใจดำเนินการทางการทูตและการเมือง

คนไทยสามัคคีกัน เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของคนไทย ทำให้ฝ่ายสัมพันธมิตรมองเห็นความตั้งใจจริงของขบวนการเสรีไทยนั่นเอง

โดยเป้าหมายหลัก ๆ ของขบวนการคือ พยายามทำให้นานาประเทศยอมรับ ให้ประเทศไทยกลับคืนสู่สถานะไม่ตกอยู่ใต้อาณัติของประเทศใด

ให้ความร่วมมือกับฝ่ายพันธมิตร ไม่ว่าจะเป็นทางทหาร ด้านข่าวกรองต่าง ๆ การสอดแนม ถึงการสอดส่องปราบปรามของญี่ปุ่นจะหนาแน่นก็ตามที

ทำให้สมาชิกผู้ร่วมขบวนการ ชีวิตอยู่บนเส้นด้าย ความเป็นตายเท่ากัน ต่อมาญี่ปุ่นโดนทิ้งระเบิดปรมาณู 2 ลูกใหญ่ ๆ ถือเป็นการปิดฉาก

เมื่อจบสงครามมหาเอเชียบูรพา ญี่ปุ่นยอมจำนวนโดยดี ฝ่ายสัมพันธมิตรได้แจ้งให้ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในรัชกาลที่ 8

ซึ่งเป็นหัวหน้าขบวนการเสรีไทยว่า สัมพันธมิตรไม่ถือว่าประเทศไทยเป็นผู้แพ้สงคราม ประเทศไทยจึงไม่ถูกยึดครอง และรัฐบาลไทยไม่ต้องยอมจำนน

สัมพันธมิตรขอให้ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ “ประกาศสันติภาพ” ลบล้างข้อผูกพันทั้งหลายทั้งปวงที่รัฐบาลไทยในสมัยหนึ่งได้ทำไว้กับญี่ปุ่น

ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยกับนานาประเทศกลับคืนสู่สถานภาพเมื่อก่อนสงครามในวันที่ 8 ธันวาคม 2484

เมื่อสงครามสงบลง นายปรีดี พนมยงค์ ในฐานะหัวหน้าขบวนการเสรีไทย ได้ประกาศยกเลิกขบวนการ แต่สิ่งที่ยังคงเหลือนั่นคือ  ความทรงจำ

มิตรภาพอันดีงาม ที่คนไทยได้ร่วมรับใช้ชาติด้วยกัน ถือเป็นหน้าที่ของทุกคน ได้ทำหน้าที่เป็นผู้กอบกู้ชาติบ้านเมือง แม้บางส่วนจะไม่ได้ช่วยโดยตรงก็ตาม

ปัจจุบัน วันที่ 16 สิงหาคม ถือเป็นวันสำคัญ อันยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ชาติไทย วันสันติภาพไทย เพื่อรำลึกถึงวีรกรรมกู้ชาติของขบวนการเสรีไทย

เหตุการณ์ของเสรีไทยในครั้งนั้น ได้ผ่านเวลามาเนิ่นนาน บุคคลส่วนใหญ่ที่อยู่ในเหตุการณ์นั้น พวกท่านได้ล่วงลับไปแล้ว แต่เรื่องราวต่าง ๆ ยังคงอยู่ในใจของคนไททยชั่วฟ้าดินสลาย