ต้นตีนเป็ด กลิ่นฉุนโชยมาตามลม แสดงว่าฤดูหนาวมาแล้ว
ไม่รู้ว่าจังหวัดอื่นมีหรือเปล่า เจ้า ต้นตีนเป็ด หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า พญาสัตบรรณ แต่จันทบุรีนี่บอกเลยว่าไปทางไหน คุณจะได้กลิ่นนี่ไปทั่ว
แม้กระทั่งตอนนี้ เรานั่งอยู่ในบ้าน ยังได้กลิ่นอันหอมหวนชวนปวดหัวมาก เราเป็นคนหนึ่ง แพ้ทางเจ้ากลิ่นของต้นนี้ ได้กลิ่นแล้วมันหายใจไม่ออก
เหมือนคนหายใจไม่ทั่วท้อง พร้อมจะเป็นลมได้ทุกเมื่อ ถ้าวันไหนลมแรงด้วยแล้ว กลิ่นลอยตามมารุนแรงมากเลย ต้องใส่แมส 2 ชั้น อย่าว่าเราเวอร์วังเลย
ต้นตีนเป็ด หรือ พญาสัตบรรณ
เป็นต้นไม้เปลือกหนาแต่เปราะ ไม่แข็งแรง ถ้าเอาอะไรคม ๆ ไปสะกิวผิวของต้นจะมียางสีขาว ๆ ไหลออกมาด้วย โดยต้นไม้ชนิดนี้ ทรงสวยงามมา
มีลักษณะเป็นชั้น ๆ แถมใบเป็นกลุ่ม เป็นช่อ ในแต่ละปลายกิ่งช่อนั้นจะมีอยู่ 5 – 7 ใบ ก้านใบสั้น ใบมีความยาวประมาณ 10 – 12 เซนติเมตร
ดอกนั้นเป็นสีเขียวอ่อน ออกดอกอยู่บริเวณช่อปลายกิ่ง ดอกมีกลิ่นฉุน (ฉุนมากสุด ๆ เลยสำหรับเรา) บางคนบอกว่า ถ้าสูดลมหายใจนิดเดียว
จะเป็นกลิ่นหอม แต่ถ้าสูดลมหายใจเข้าเต็มปอดบอกเลยว่า เตรียมยาดมไว้ได้เลย วินเวียนคล้ายจะวูบแน่นอน ยิ่งช่วงหัวค่ำ ๆ หน่อยนะ
กลิ่นจะแรงกว่าช่วงอื่น แต่ตัวดอกตีนเป็ดเค้าสวยมากเลย สีขาว ๆ อมเหลือง โดยดอกนั้นจะออกประมาณช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม
ตีนเป็ดน้ำ
รู้หรือไม่ ตีนเป็ดน้ำ กับ ตีนเป็ด พญาสัตบรรณ เป็นคนละต้นเดียวกัน โดยตีนเป็ดน้ำคนมักนิยมนำไปจัดสวนภายในบ้าน ให้ร่มเงา
และไม่ต้องกังวลเรื่องกลิ่น เพราะไม่ได้ฉุนหรือรุนแรงเหมือน ต้นตีนเป็ด แบบปกติ ตีนเป็ดน้ำเป็นต้นไม้ยืนต้น มีความสูง 5 – 15 เมตรเลยทีเดียว
ตัวดอกมีสีขาว เป็นไม้โตไว ไม่ผลัดใบ ใบไม่ร่วงหล่น นอกจากมันหมดอายุ รากไม่เลื้อยไปไกล เพราะเหตุนี้ ถึงได้นิยมปลูกในสวนของหลาย ๆ บ้านนั่นเอง
ส่วนผล ห้ามรับประทานโดยเด็ดขาด เพราะมีพิษ โดยเนื้อในของเมล็ดนั้น ถ้ารับประทานไปในปริมาณพอสมควร พิษจะถูกดูดซึมผ่านทางลำไส้
ต้องรีบทำการล้างท้องโดยด่วน ส่วนของน้ำยางนั้น หากโดนผิวหนังเข้าไป จะเกิดอาการระคายเคือง เพราะฉะนั้นเวลาตัดแต่งทรง ระวังยางสีขาวที่ไหลออกมาด้วย
ประโยชน์ของตีนเป็ด
ถึงแม้ว่ากลิ่นของตีนเป็ดจะรุนแรง ฉุนจนปวดหัวมาก แต่มีประโยชน์มากเลย โดยทางเอเชียใต้และทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จะนำเปลือกต้นพญาสัตบรรณ
ใช้รักษาอาการของโรคบิด รักษาอาการของลำไส้ติดเชื้อ และโรคมาลาเรีย ส่วนใบนั้นจะใช้ในการรักษาโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจแบบเรื้อรังได้ดี
ในส่วนทางประเทศอินเดียนั้น นำเอาส่วนต่าง ๆ ของต้นมาใช้เป็นสมุนไพร ไม่ว่าจะเป็นรักษาโรคมาลาเรีย อีกทั้งยังนำน้ำยางและใบรักษาแผลเปื่อยอีกด้วย
มีสารพิษไซยาไนด์ ??
มีอยู่หลายครั้งหลายหน เราจะได้รับการรีโพสต์ โดยมีข้อมูลว่า ต้นตีนเป็น หรือ ต้นพญาสัตบรรณ ดอกของมันร้ายแรงเหลือหลาย เพราะมันปล่อยสารพิษ
ที่มีชื่อว่า ไซยาไนด์ ออกมาได้ด้วย ทำให้คนได้กลิ่น สูดดม จะมีอาการวินเวียหัว บางคนอยากจะอาเจียนกันเลยทีเดียว ตอนแรกเราเห็นรีโพสต์มาจาก Facebook
ตกใจมาก เพราะข้างบ้านเรา มีสวนสาธารณะปลูกเจ้าต้นนี้ไว้ด้วย สูงลิบพร้อมดอกบานสะพรั่งเต็มต้น ตารีตาเหลือกรีบเอาแมสมาใส่ 2 ชั้น ปิดประตูบ้าน ปิดหน้าต่าง
กลิ่นมันยังเข้ามาได้อีก ในใจคิด ฉันจะตายไหม ไซยาไนด์กระจายเต็มห้องนอนเลย ประสาทจะกินหลังอ่านรีโพสต์จบ นั่งคิดในใจ คืนนี้เอ็งโดนฆ่าโค่นแน่ เอ็งจะยืนต้นตาย
ข้าจะเอายาฆ่าหญ้าไปราดบนรากของเอ็ง กำลังจะขี่รถออกไปหาซื้อยาฆ่าหญ้าแล้วเชียว แต่เอะใจ แล้วทำไมดมไซยาไนด์ไปนาน สองนาน เรายังรอดอยู่ พอมีสติขึ้นมาหน่อย
เราเลยมานั่งหน้าคอมพิวเตอร์หาข้อมูล พบว่า รีโพสต์พวกนี้จะบอกว่าเจ้าต้นไม้นี้จะปล่อยสารพิษในตอนกลางคืน โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว กลิ่นจะรุนแรงมาก พิษจะแรงมากเช่นกัน
ข้อมูลนี้ คือ ไม่เป็นความจริง เจ้าต้นนี้ไม่มีสารพิษไซยาไนด์แน่นอน เพียงแค่ส่งกลิ่นแรงมาก บางคนบอกว่าหอม แต่บางคนบอกว่าเหม็น ซึ่งเราคือหนึ่งในนั้น รู้สึกเลยว่าเหม็นมาก
เกิดข้อถกเถียงกันอย่างมากมายว่าควรปลูกไว้หรือไม่ บางจังหวังมีเยอะมาก คนชอบกลิ่นก็มี คนไม่ชอบกลิ่นก็มี มีหลายคนบอกว่า ในเมื่อเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรสาคร
แต่ทำไมมีปลูกไปทั่วประเทศเลยทีเดียว ไม่ว่าจะพิษณุโลก จันทบุรี มหาสารคราม กระบี่ พังงา มีการประท้วงให้หน่วยงานช่วยตัดหน่อยเถอะ เพราะชาวบ้านทนกลิ่นไม่ไหว
จนกรมป่าไม้ออกมาขอร้อน วอนอย่าตัดน้องตีนเป็ดเลย เพียงแค่ 1 ปีเค้าจะออกเดือนไม่กี่เดือนเท่านั้น และมีประโยชน์มากมาย ใครทนกลิ่นไม่ไหว ใส่แมส 2 ชั้นเหมือนเราได้
คิดง่าย ๆ ว่า อย่างน้อย 9 เดือน ตอนเค้าไม่มีดอก เค้าให้ร่มเงาเวลาเราขี่รถไปไหนมาไหน แถมเค้ายังช่วยฟอกอากาศ ช่วยดูดซับก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ ดักจับฝุ่นละอองด้วย
